1937- a group of students from local school with their teacher. Second girl from the right- Małka Rozenszer, the one on Małka’s right- Mirjam Zalc. In 1827 Stara Wieś numbered 74 houses inhabited by 63 peasant families, 8 noble families and 3 families making a living from trading. In August 1926 43 people were chosen for the Voluntary Fire Brigade managed by Wojciech Mróz. There were two Jews among the team members: Berek Zylber and Szmul Diament. The names of Jews from Stara Wieś are only partly remembered by the local community. One of the inhabitants was Sana Zylbert, commonly known as Sana. He was a shoemaker. His sons traded in cattle, Sana’s mother made a living from poultry and dairy products. The family lived in a rented house owned by Józef Marczak. There were more Stara Wieś inhabitants of Jewish origin: Hersz Korn with his wife (name unknown), sons Mosze and Major, daughters Hana and Rywka. The father and his sons were shoemakers and traded in cattle. They lived in their own house. - • Herszek-last name unknown, had a wife Hana. He was a shoemaker, lived in a room rented from Jan Rakuś.
- • Godel Zalc- lived with his wife (name unknown) and a daughter Mirjam called Marianka. The father traded in cattle and fruits. He owned his own house and a farm building. Local Jews used to gather in his house for prayers.
- • Chemja- last name unknown, lived with his wife and sons- Motek and Szyja. Thefamily made a living from buying raw animal skins. Motek traded in cattle. The family lived in their own house.
- • Herszek- last name unknown, lived with his wife, sons- Chaim and Nuchym and daughters- Bajla and Gitla. The father and the oldest son Chaim were shoemakers.
- • Rozenszer- full name unknown, had a son Zelik and a daughter Małka. They owned a house.
Before the Second World War Stara Wieś was inhabited by 10 Jewish families. Szmul Diament moved to Bychawa in 1934. In 1938 Rozenszer family sold their house along with their farm and moved to Żółkiewka. Jojna (full name unknown) moved to the south along with the withdrawing Soviet Army in 1939. In September 1940 six Jewish families were brought to Stara Wieś. 25 people were accommodated in the houses belonging to local Jews. The families were supplied with food by local farmers. In March 1941 a German military policeman Maks stopped by the house of Zalc Godel, threw out two young Jews and shot them immediately. Chaim- Herszek’s son- was shot by the Nazis in Zakrzew , in military cemetery in which other Jews were also killed. The Nazis shot three Jews hiding in local forest and forced a forester to bury the bodies. In autumn 1941 German Military Police arrived in Stara Wieś and threw all Jews out of their houses. As a column they slowly walked towards the ghetto in Żółkiewice. Most of the Jews from Żółkiewice ghetto were taken away to extermination camp in Sobibór.
This brief history of Jews from Stara Wieś can be found in a private unpublished chronicle written by Tadeusz Chrzanowski- inhabitant of the village. He intended to prevent the history from oblivion and honor the victims. The above mentioned documents have been given to The Lasting Memory Foundation.
Rok 1937 - grupa uczniów miejscowej szkoły wraz z nauczycielem. Druga dziewczynka od prawej to Małka Rozenszer a trzecia - Mirjam Zalc. Stara Wieś w 1827r liczyła 74 domy, w których mieszkały 63 rodziny chłopskie, 8 rodzin szlachty zaściankowej i 3 rodziny żydowskie zajmujące się drobnym handlem. W sierpniu 1926r.wybrano 43 osobowy skład Ochotniczej Straży Pożarnej pod zarządem Wojciecha Mroza. Wśród członków było dwóch Żydów: Berek Zylber i Szmul Diament. Nie wszystkie nazwiska Żydów Starej Wsi były znane ogółowi mieszkańców wsi. Nazewnictwo miejscowe rodzin żydowskich pochodziło od imienia ojca rodziny np. Sana Zylber we wsi był znany jako Sana, jego żona Sanowa a synowie-Berek Sanów i Wolf Sanów. Sana był szewcem, synowie zaś handlowali bydłem. Matka handlowała drobiem i nabiałem oraz zajmowała się handlem obnośnym pasmanterią. Mieszkali w domu wynajętym od Józefa Marczaka. Oprócz nich przed wojną w Starej Wsi mieszkali m.in.: Hersz Korn z żoną-imię nieznane, synowie Mosze i Major, córki Hana i Rywka. Ojciec rodziny i synowie trudnili się szewstwem i handlem bydła. Mieszkali we własnym domu. - Herszek – nazwisko nieznane, żona Hana. Był szewcem, mieszkali w izbie wynajętej od Jana Rakusia.
- Godel Zalc, imię żony nieznane, córka Mirjam zwana w szkole Marianką. Ojciec handlował bydłem i owocami. Posiadał własny dom i budynek gospodarczy. Żydzi zbierali się w jego domu na modlitwy.
- Chemja - nazwisko nieznane, żona, synowie Motek i Szyja. Ojciec rodziny skupował surowe skóry różnych zwierząt a syn Motek handlował bydłem. Mieszkali we własnym domu.
- Herszek - nazwisko nieznane, żona, synowie-Chaim i Nuchym, córki-Bajla i Gitla. Ojciec i najstarszy syn Chaim byli szewcami.
- Rozenszer - imię nieznane, syn Zelik i córka Małka. Posiadali własne gospodarstwo rolne
W Starej Wsi mieszkało przed II wojną światową 10 rodzin żydowskich. Szmul Diament wyjechał w roku 1934 do Bychawy. W 1938r rodzina Rozenszer sprzedała dom i gospodarstwo i wyjechała do Żółkiewki . Jojna-nazwisko nieznane-wyjechał w 1939r .na wschód wraz z cofającą się Armią Radziecką. W e wrześniu 1940r przywieziono do Starej Wsi sześć rodzin żydowskich w liczbie 25 osób i zakwaterowano ich w domach miejscowych Żydów. Każda osoba przywiozła tylko niewielki tobołek, w związku z tym byli wspierani żywnościowo przez gospodarzy mieszkających w pobliżu ich zakwaterowania. W marcu 1941r żandarm niemiecki z Wysokiego nazwiskiem Maks przejeżdżając przez Starą Wieś zatrzymał się przed domem Zalc Godla , z którego wypędził dwóch młodych Żydów z rodziny wysiedlonej i bez żadnych powodów zastrzelił ich na miejscu. Chaim syn Herszka został rozstrzelany przez hitlerowców w Zakrzewie. Rozstrzeliwano tam Żydów na cmentarzu wojennym z 1-szej wojny światowej. Złapanych trzech ukrywających się Żydów rozstrzelali Niemcy w starowiejskim lesie odległym o 2,5 km od Starej Wsi, do zakopywania ofiar przymuszono gajowego. Póżną jesienią 1941r przyjechała do Starej Wsi żandarmeria niemiecka i wypędziła wszystkich Żydów z domów. Uformowano kolumnę, która wolnym krokiem pod eskortą żandarmerii pomaszerowała do getta w Żółkiewce. Większość Żydów z getta w Żółkiewce została wywieziona w 1942r do obozu zagłady w Sobiborze.
Ten skrót historii Żydów w Starej Wsi umieścił w swej prywatnej, nie publikowanej kronice Tadeusz Chrzanowski, mieszkaniec tej wsi, aby uchronić ich dzieje od zapomnienia , składając zarazem hołd pomordowanym. Powyższe materiały przekazał Fundacji PKT.
|