Obraz 2: Hordzieżka k. Łukowa |
1936r.- klasa III i IV szkoły powszechnej pierwszego stopnia w Hordzieżce. W drugim rzędzie od dołu druga z lewej to Rywka Kopciarz a druga z prawej to jej siostra Ruchla.
Hordzieżka- wieś na pn. -zach. skraju lasu Gułowskiego, pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XV w. W wojnie obronnej 1939r stacjonowały tu oddziały Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga. W tym czasie w Hordzieżce mieszkało osiem rodzin żydowskich: Gedala, Gedanken, Kopciarz, Dawidowicz, Gerecht, Morel, Zajdenworn , Rejman. Srul Gedanken był właścicielem sklepu a Moszek Zajdenworn rolnikem. W pierwszym okresie wojny zostały zamordowane córki Kopciarzów - Ruchla i Rywka, bliźniaczki. Ruchla została zastrzelona przez hitlerowców w Hordzieżce a Rywka zamordowana w Korwinie. Korwin – katownia założona przez Niemców na terenie tartaku obok Hordzieżki. Stacjonował tu oddział gestapo i ich ukraińscy i litewscy pomocnicy pod dowództwem gestapowca Imbeka. Stąd wyruszali dokonując wielu mordów w okolicznych miejscowościach m.in. rozstrzelali 150 Żydów w Krzywdzie we wrześniu 1942r. i 96 Żydów w Okrzei w październiku 1942r.oraz 36 Żydów w Woli Okrzejskiej. Zamordowali w Wojciechówce Zofię i Stanisława Marciniaków wraz z pięcioma ukrywającymi się u nich Żydami. Wyłapywali i mordowali Żydów wyskakujących z pociągów jadących do obozu zagłady w Treblince. Z ich rąk zginęły bohaterskie siostry Wiśniewskie z Karczmisk- Stanisława i Wiktoria za pomoc udzielaną Żydom. Za taki sam zarzut zostały wraz z nimi więzione w Korwinie i rozstrzelane: Bronisława Ragan z Lasocina, Bronisława Mazurek ze Szczepańca, rodzina Jacaków z Przykwy Kolonii. Dla ludności Hordzieżki tak bliska obecność hitlerowskich morderców była wielką tragedią, aresztowania i napady były częste, a co noc mieszkańcy musieli podstawiać wozy do Korwina do dyspozycji oprawców nie wiedząc czy wrócą żywi. Jesienią 1942r Żydzi z Hordzieżki zostali zabrani do getta w Łukowie. Ocalał tylko Rubin Dawidowicz, przechował go w Hordzieżce Wojciech Biadun. W 1968r.R.Dawidowicz wyjechał do Izraela.
|