Picture 2: Hordzieżka near Łuków |
1936- classes III and IV from local primary school in Hordzieżka. In the second row below you can see Rywka Kopciach (second from the left) and her sister Ruchla (second from the right).
Hordzieżka- the village on the south-west side of the Gułowski forest. First mentions of the village date back to XV century. During the defensive war in 1939 the units of Independent Operational Group “Polesie” commanded by general Franciszek Kleeberg were stationed in the village. In the same time 8 Jewish families lived in Hordzieżka: Gedala, Gedanken, Kopciarz, Dawidowicz, Gerecht, Morel, Zajdenworn, Rejman. Srul Gedanken owned a shop, Moszek Zajdenworn was a farmer. In the first period of the war twins Ruchla and Rywka Kopciarz were killed.Ruchla was shot by the Nazis in Hordzieżka. Her sister was murdered in Korwin- the site of torments created by the Nazis in the sawmill are near Hordzieżka. The Gestapo units were stationed there along with their Lithuanian and Ukrainian helpers commanded by Gestapo soldier Imbek. This was the place from which they set out to chase and kill Jews inhabiting local villages. In September 1942 the Nazis shot 150 Jews in Krzywda, 96 in Okrzeja (October 1942) and 36 in Wola Okrzejska. In Wojciechówka they murdered Zofia and Stanisław Marciniak along with 5 Jews hidden in the family’s house. Germans used to catch and kill Jews who jumped out of the trains heading towards the extermination camp Treblinka. The Nazis also murdered brave sisters from Karczmiska- Stanisława and Wiktoria. They were “punished” for helping Jews. There were other people imprisoned in Korwin and shot for the same reason: Bronisława Ragan from Lasocin, Bronisława Mazurek from Szczepaniec , Jacak family from Przykwa Kolonia. The local community was intimidated and suffered a lot due to constant assaults and arrests. Every night people risked their lives , forced to help the Nazis against their will. In autumn 1942 Jews from Hordzieżka were taken away to the ghetto in Łuków. Only Rubin Dawidowicz managed to survive, hidden in Wojciech Biadoń’s house in Hordzieżka. In 1968 Rubin Dawidowicz moved to Israel.
1936r.- klasa III i IV szkoły powszechnej pierwszego stopnia w Hordzieżce. W drugim rzędzie od dołu druga z lewej to Rywka Kopciarz a druga z prawej to jej siostra Ruchla.
Hordzieżka- wieś na pn. -zach. skraju lasu Gułowskiego, pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XV w. W wojnie obronnej 1939r stacjonowały tu oddziały Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” pod dowództwem gen. Franciszka Kleeberga. W tym czasie w Hordzieżce mieszkało osiem rodzin żydowskich: Gedala, Gedanken, Kopciarz, Dawidowicz, Gerecht, Morel, Zajdenworn , Rejman. Srul Gedanken był właścicielem sklepu a Moszek Zajdenworn rolnikem. W pierwszym okresie wojny zostały zamordowane córki Kopciarzów - Ruchla i Rywka, bliźniaczki. Ruchla została zastrzelona przez hitlerowców w Hordzieżce a Rywka zamordowana w Korwinie. Korwin – katownia założona przez Niemców na terenie tartaku obok Hordzieżki. Stacjonował tu oddział gestapo i ich ukraińscy i litewscy pomocnicy pod dowództwem gestapowca Imbeka. Stąd wyruszali dokonując wielu mordów w okolicznych miejscowościach m.in. rozstrzelali 150 Żydów w Krzywdzie we wrześniu 1942r. i 96 Żydów w Okrzei w październiku 1942r.oraz 36 Żydów w Woli Okrzejskiej. Zamordowali w Wojciechówce Zofię i Stanisława Marciniaków wraz z pięcioma ukrywającymi się u nich Żydami. Wyłapywali i mordowali Żydów wyskakujących z pociągów jadących do obozu zagłady w Treblince. Z ich rąk zginęły bohaterskie siostry Wiśniewskie z Karczmisk- Stanisława i Wiktoria za pomoc udzielaną Żydom. Za taki sam zarzut zostały wraz z nimi więzione w Korwinie i rozstrzelane: Bronisława Ragan z Lasocina, Bronisława Mazurek ze Szczepańca, rodzina Jacaków z Przykwy Kolonii. Dla ludności Hordzieżki tak bliska obecność hitlerowskich morderców była wielką tragedią, aresztowania i napady były częste, a co noc mieszkańcy musieli podstawiać wozy do Korwina do dyspozycji oprawców nie wiedząc czy wrócą żywi. Jesienią 1942r Żydzi z Hordzieżki zostali zabrani do getta w Łukowie. Ocalał tylko Rubin Dawidowicz, przechował go w Hordzieżce Wojciech Biadun. W 1968r.R.Dawidowicz wyjechał do Izraela.
|