There are no translations available. W czasie okupacji hitlerowskiej w Jabłoniu stacjonowali Niemcy wraz z ukraińskimi pomocnikami. Majątek Jabłoń wraz z pałacem po wybuchu wojny został przez Niemców zabrany rodzinie Zamoyskich. Nowym zarządcą majątku Jabłoń został Niemiec Herman Dunkel, ok. 50 lat. Mieszkańcy Jabłonia wspominają: Dunkel nie był najgorszy dla ludności, która pracowała u niego w majątku rolnym. Niewątpliwie zależało mu na sile roboczej i dlatego odnosił się względnie do robotników. |
Read more...
|
There are no translations available. Obecnie Zbójna Góra należy do Radości w dzielnicy Wawer, miasta Warszawy. Na tym terenie na początku XX wieku powstało wiele domów letniskowych. Wśród mieszkańców Zbójnej Góry byli również obywatele polscy narodowości żydowskiej, o czym przypominają pozostałości po założonym tu w tym czasie cmentarzu żydowskim. Podczas II wojny światowej Niemcy spędzili Żydów ze Zbójnej Góry i Radości do getta w Falenicy, następnie stamtąd w sierpniu 1942 r. deportowani zostali do obozu zagłady w Treblince. |
Read more...
|
There are no translations available. W Zdziłowicach, według spisu dokonanego w 1921 r., było 315 budynków i mieszkało 1938 osób, w tym 1902 katolików i 33 Żydów. Tuż przed wybuchem II wojny światowej w Zdziłowicach żyło około 100 Żydów. Zajmowali się drobnym rzemiosłem, głównie szyciem i naprawą obuwia, handlem, posiadali małe sklepy. Zachowało się część nazwisk rodzin żydowskich zamieszkałych w Zdziłowicach przed 1939 r. |
Read more...
|
Obraz 9: Moniek Eichenblatt |
There are no translations available. W Modliborzycach w 1921 r. żyło ok. 1000 Żydów co stanowiło 50% ogółu mieszkańców. W czasie II wojny światowej hitlerowcy założyli tu getto, w czerwcu 1942 r. przebywało w nim ok. 2200 Żydów, w tym ponad 1000 Żydów z Wiednia. Getto zlikwidowano w październiku 1942, jego mieszkańców deportowano do Kraśnika, a stamtąd 1.11.1942 r. do obozu zagłady w Bełżcu |
Read more...
|
There are no translations available. Podczas likwidacji getta w Kosowie Lackim jesienią 1942 r. Żydów wywieziono do Treblinki, a w listopadzie 1942 r. hitlerowcy utworzyli tzw. getto szczątkowe. Rozgłaszali, że przybywający tam Żydzi będą bezpiecznie pracować. Razem z innymi Żydami dotarła tam 10- letnia Chasia Farbiarz ze swą babcią Chawą. Gdy w 1943 r. Chawa umiera w Kosowie, Chasia ucieka z getta. |
Read more...
|
There are no translations available.
W czasie II wojny światowej w getcie w Stoczku Węgrowskim przebywało około 2 tysiące Żydów. Podczas likwidacji getta we wrześniu 1942 r. hitlerowcy rozstrzelali ok. 200 Żydów a pozostałych deportowali do obozu zagłady w Treblince. Grupy Żydów ze Stoczka zdołały ukryć się w okolicznych lasach i wioskach. Wśród ukrywających się była Rywka Farbiarz ze swą 10- letnią córką Chasią. Ukrywający się podzieleni byli na małe ok. dziesięcioosobowe grupy. Razem z Chasią i jej mamą byli jej kuzyni z Warszawy; Srulik- lat ok.18 i Mojszele Farbiarz- lat ok.11, którzy przybyli do Stoczka w nadziei na przeżycie.
|
Read more...
|
There are no translations available.
Przed II wojną światową w Cechówce mieszkało ok. 1000 Żydów na ogólną liczbę 6000 mieszkańców. Zajmowali sie głównie handlem, rzemiosłem i drobną produkcją. W Cechówce była bożnica, pochówki Żydów odbywały się w sąsiednim Okuniewie.
Jedną z rodzin w Cechówce była rodzina Wolrechów. Zajmowali się m.in. szewstwem.
|
Read more...
|
Picture 5: Moszek and Motek |
The Survivors Moszek and Motek in liberated Warsaw 1945.
During the Nazi occupation, Moszek and Motek were hiding in the forests located near Janów Lubelski. Moszek Hamer (on the left) lost nearly all his family living in this area. His grandparents, Azriel and Szifra, were killed by the Nazis in Janów Lubelski. In autumn 1942 in Przymiarki, a group of Polish bandits executed 48 men of Jewish origin. One of the victims was Awrum, Moszek’s father. In spring 1943, on Passover Eve, German soldiers murdered his mother Henele and his elder sister Mania. They were killed in the vicinity of Jarugi forest. Apart from Moszek, the only survivor of the family was his younger sister Nechama.
Motek Goldhecht (on the right) was born and brought up in Warsaw. In 1942 he fled the Warsaw ghetto. Afterwards, he secretly sailed to Annopol and headed towards Godziszow near Janow Lubelski. Having arrived in the village on foot, he visited his acquaintances from Warsaw- the Grosman family. Goldhecht’s closest relatives were probably killed in Treblinka. Escaping from extermination, Motek and other Jews fled into the local woods. Three of Motek’s friends- Mosze, Tuvia and Chaim Grosmans- were executed in Przymiarki. The only survivor was their mother, Henele, who along with Motek took care of Moszek and Nechama Hamers. Many persecuted Jews in Godziszow village were supported by Maciej Gajur and Stanisław Pudlo. Many years later, following the request of Motek Goldhecht, Yad Vashem Institute in Jerusalem posthumously honored the two Poles as the Righteous Among the Nations of the World.
|
Read more...
|
There are no translations available.
Julianna i Stanisław Postek mieszkali przed wojną w Stoczku Węgrowskim. Mieli dziwięcioro dzieci i prowadzili gospodarstwo rolne.Wg spisu z 1921r.w Stoczku Węgr.mieszkało 1636 osób, w tym 1221 Żydów. W czasie okupacji hitlerowskiej w utworzonym w Stoczku getcie przebywało ok.2000 Żydów. We wrześniu 1942r., podczas likwidacji getta rozstrzelano ok.200 Żydów, a pozostałych wywieziono do Treblinki. W połowie tego roku przybyło do Postków troje uciekinierów z getta warszawskiego.
|
Read more...
|
There are no translations available.
Wśród Żydów szewcami byli Motek Auselender, Fajgenzwajg oraz Frydman. Kobiałkiewicz Chaim i Chaja mieli sklep konfekcyjny.Jankiel Rubel był kowalem. Alfiszerowie prowadzili skup zboża, mieli piekarnię i sklep.Było kilku rzeźników, w tym Jankiel Holzman. Stolarzem był Szymon Filkensztain. Idydia Białobroda z rodziną miał sklep galanteryjny.
Wśrod Żydów pracujących w hucie byli Teiblumowie, Szajnberg, Goldyn, Motek i Lejb Rutkiewicz.
|
Read more...
|
Picture 2: Hordzieżka near Łuków |
1936- classes III and IV from local primary school in Hordzieżka. In the second row below you can see Rywka Kopciach (second from the left) and her sister Ruchla (second from the right). Hordzieżka- the village on the south-west side of the Gułowski forest. First mentions of the village date back to XV century. During the defensive war in 1939 the units of Independent Operational Group “Polesie” commanded by general Franciszek Kleeberg were stationed in the village. In the same time 8 Jewish families lived in Hordzieżka: Gedala, Gedanken, Kopciarz, Dawidowicz, Gerecht, Morel, Zajdenworn, Rejman. Srul Gedanken owned a shop, Moszek Zajdenworn was a farmer. In the first period of the war twins Ruchla and Rywka Kopciarz were killed.Ruchla was shot by the Nazis in Hordzieżka. Her sister was murdered in Korwin- the site of torments created by the Nazis in the sawmill are near Hordzieżka. The Gestapo units were stationed there along with their Lithuanian and Ukrainian helpers commanded by Gestapo soldier Imbek. This was the place from which they set out to chase and kill Jews inhabiting local villages. In September 1942 the Nazis shot 150 Jews in Krzywda, 96 in Okrzeja (October 1942) and 36 in Wola Okrzejska. In Wojciechówka they murdered Zofia and Stanisław Marciniak along with 5 Jews hidden in the family’s house. Germans used to catch and kill Jews who jumped out of the trains heading towards the extermination camp Treblinka. The Nazis also murdered brave sisters from Karczmiska- Stanisława and Wiktoria. They were “punished” for helping Jews. There were other people imprisoned in Korwin and shot for the same reason: Bronisława Ragan from Lasocin, Bronisława Mazurek from Szczepaniec , Jacak family from Przykwa Kolonia. The local community was intimidated and suffered a lot due to constant assaults and arrests. Every night people risked their lives , forced to help the Nazis against their will. In autumn 1942 Jews from Hordzieżka were taken away to the ghetto in Łuków. Only Rubin Dawidowicz managed to survive, hidden in Wojciech Biadoń’s house in Hordzieżka. In 1968 Rubin Dawidowicz moved to Israel. The above mentioned materials come from a private chronicle written by Janina Owczarska and the collection of The Lasting Memory Foundation. |
Read more...
|
Picture 1: Stara Wieś near Bychawy |
1937- a group of students from local school with their teacher. Second girl from the right- Małka Rozenszer, the one on Małka’s right- Mirjam Zalc. In 1827 Stara Wieś numbered 74 houses inhabited by 63 peasant families, 8 noble families and 3 families making a living from trading. In August 1926 43 people were chosen for the Voluntary Fire Brigade managed by Wojciech Mróz. There were two Jews among the team members: Berek Zylber and Szmul Diament. The names of Jews from Stara Wieś are only partly remembered by the local community. One of the inhabitants was Sana Zylbert, commonly known as Sana. He was a shoemaker. His sons traded in cattle, Sana’s mother made a living from poultry and dairy products. The family lived in a rented house owned by Józef Marczak. There were more Stara Wieś inhabitants of Jewish origin: Hersz Korn with his wife (name unknown), sons Mosze and Major, daughters Hana and Rywka. The father and his sons were shoemakers and traded in cattle. They lived in their own house. - • Herszek-last name unknown, had a wife Hana. He was a shoemaker, lived in a room rented from Jan Rakuś.
- • Godel Zalc- lived with his wife (name unknown) and a daughter Mirjam called Marianka. The father traded in cattle and fruits. He owned his own house and a farm building. Local Jews used to gather in his house for prayers.
- • Chemja- last name unknown, lived with his wife and sons- Motek and Szyja. Thefamily made a living from buying raw animal skins. Motek traded in cattle. The family lived in their own house.
- • Herszek- last name unknown, lived with his wife, sons- Chaim and Nuchym and daughters- Bajla and Gitla. The father and the oldest son Chaim were shoemakers.
- • Rozenszer- full name unknown, had a son Zelik and a daughter Małka. They owned a house.
Before the Second World War Stara Wieś was inhabited by 10 Jewish families. Szmul Diament moved to Bychawa in 1934. In 1938 Rozenszer family sold their house along with their farm and moved to Żółkiewka. Jojna (full name unknown) moved to the south along with the withdrawing Soviet Army in 1939. In September 1940 six Jewish families were brought to Stara Wieś. 25 people were accommodated in the houses belonging to local Jews. The families were supplied with food by local farmers. In March 1941 a German military policeman Maks stopped by the house of Zalc Godel, threw out two young Jews and shot them immediately. Chaim- Herszek’s son- was shot by the Nazis in Zakrzew , in military cemetery in which other Jews were also killed. The Nazis shot three Jews hiding in local forest and forced a forester to bury the bodies. In autumn 1941 German Military Police arrived in Stara Wieś and threw all Jews out of their houses. As a column they slowly walked towards the ghetto in Żółkiewice. Most of the Jews from Żółkiewice ghetto were taken away to extermination camp in Sobibór.
This brief history of Jews from Stara Wieś can be found in a private unpublished chronicle written by Tadeusz Chrzanowski- inhabitant of the village. He intended to prevent the history from oblivion and honor the victims. The above mentioned documents have been given to The Lasting Memory Foundation.
|
Read more...
|
|
|